تحقیقات بازار چیست؟مراحل دقیق تحقیقات بازار + مثال
زمان تخمینی مطالعه: 14 دقیقه
تحقیقات بازار چیست؟
تحقیقات بازار یا Market research به مطالعه و تحلیل بازار و مشتریان و رفتارهای آنها در مورد محصولات، خدمات و یا بازارهای مختلف اشاره دارد. این فرایند شامل جمع آوری و تحلیل اطلاعات مرتبط با بازار، مشتریان، رقبا، و فرصتهای جدید است.
تحقیقات بازار به کسب و کارها کمک میکند تا فهمیده وضعیت بازار و نیازهای مشتریان را درک کنند، رقبا را بشناسند، فرصتهای جدید را پیدا کنند و تصمیمات بهتری در مورد توسعه محصولات و استراتژی بازاریابی بگیرند.
برخی از روشهای استفاده شده در تحقیقات بازار شامل مصاحبه با مشتریان، جمعآوری دادههای آماری و اطلاعات از منابع مختلف، تحلیل رقبا، تست محصول، و تحلیل تاریخچه بازار و رفتار مشتریان میشود. این فرایند به کسب و کارها کمک میکند تا به شناخت بهتری از بازار خود برسند و تصمیمات بهتری در مورد راهبرد بازاریابی و توسعه کسب و کار خود بگیرند.
تفاوت تحقیقات بازار (Market research) با تحقیقات بازاریابی (marketing research) در چیست؟
تحقیقات بازار (Market research) و تحقیقات بازاریابی (Marketing research) دو مفهوم مرتبط با هم هستند، اما دارای تفاوتهایی هستند.
تحقیقات بازار به مطالعه و تحلیل بازار و مشتریان و رفتارهای آنها در مورد محصولات، خدمات و یا بازارهای مختلف اشاره دارد. این فرایند شامل جمع آوری و تحلیل اطلاعات مرتبط با بازار، مشتریان، رقبا، و فرصتهای جدید است.
هدف اصلی تحقیقات بازار این است که کسب و کارها به شناخت بهتری از بازار خود دست یابند و تصمیمات بهتری در مورد راهبرد بازاریابی و توسعه کسب و کار خود بگیرند.
تحقیقات بازاریابی به مطالعه و تحلیل تمامی جنبههای بازاریابی یک محصول و خدمت میپردازد. این شامل مطالعه تأثیر تبلیغات، قیمتگذاری، بستهبندی، جایگاه (موقعیت) محصول و … میشود. هدف اصلی تحقیقات بازاریابی بهینهسازی استراتژی بازاریابی و بهبود عملکرد بازاریابی است.
بنابراین، تفاوت اصلی بین دو مفهوم، در محدوده تحقیق و هدف آنها است. تحقیقات بازار به مطالعه و تحلیل بازار و مشتریان تمرکز میکند، در حالی که تحقیقات بازاریابی به مطالعه و تحلیل جنبههای بازاریابی یک محصول و خدمت تمرکز میکند.
انواع روشهای تحقیقات بازار کدام است؟
تحقیقات بازار روشهای مختلفی برای جمع آوری و تحلیل دادهها و اطلاعات بازار دارد. برخی از مهمترین روشهای تحقیقات بازار عبارتند از:
۱- تحقیقات کیفی: این روش شامل مصاحبهها، گفتگوها، گروههای تمرینی، مشاهدهها و غیره است. در این روش، دادههای بازار به صورت کیفی جمع آوری میشوند، مانند نظرات، تجربیات و احساسات افراد.
۲- تحقیقات کمی: این روش شامل سوالنامهها، نظرسنجیها، آزمایشات و غیره است. در این روش، دادههای بازار به صورت کمی جمع آوری میشوند، مانند تعداد و فراوانی پاسخها.
۳- تحقیقات اکسپریمنتال: در این روش، محققان تغییراتی را در محصولات، خدمات یا بازارهای خاصی ایجاد میکنند و تأثیر این تغییرات را روی رفتار مشتریان بررسی میکنند.
۴- تحقیقات مشتری: این روش شامل جمع آوری دادههای بازار از مشتریان موجود و پتانسیل است. این دادهها شامل اطلاعات مربوط به نیازها، ترجیحات، رفتارها و خریدهای مشتریان میشود.
۵- تحقیقات رقبا: در این روش، محققان اطلاعات را در مورد رقبای کسب و کار جمع آوری میکنند، از جمله اطلاعات مربوط به قیمتها، تبلیغات، ویژگیهای محصولات، خدمات و غیره.
۶- تحقیقات میدانی: این روش شامل جمع آوری دادههای بازار به صورت مستقیم در محیط بازار است. محققان به صورت فیزیکی در محیط بازار حضور دارند و با مشاهده و بررسی رفتار مشتریان، تحلیل و پیشبینی رفتارهای آینده آنها را به عنوان یک منبع ارزشمند برای اطلاعات بازاریابی مورد استفاده قرار میدهند.
۷- تحقیقات دسکتاپ: در این روش، محققان با استفاده از منابع دادههایی مانند گزارشها، مقالات، کتابها، اطلاعات آماری و غیره به تحلیل بازار و تبیین روندها، تاریخچه، مشخصات و اطلاعات مربوط به بازار میپردازند.
۸- تحقیقات فرآیندی: در این روش، محققان به صورت دقیق تر و با جزئیات بیشتری به مراحل تصمیمگیری و خرید مشتریان در طول زمان میپردازند. این روش شامل بررسی و تحلیل روند فرآیندهای بازاریابی از مرحله طراحی محصول تا فروش و پس از فروش است.
این روشهای تحقیقات بازار برای شناسایی نیازها، ترجیحات، رفتارها و خواستههای مشتریان، تحلیل رقبا و بازار، ارزیابی محصولات و خدمات و برنامهریزی راهبردهای بازاریابی استفاده میشوند. برای انتخاب بهترین روش تحقیقات بازار، باید با توجه به مسئله و اهداف مورد نظر، روش مناسب را انتخاب کرد.
مزایای انجام تحقیقات بازار چیست؟
انجام تحقیقات بازار برای شرکتها و سازمانها بسیار حائز اهمیت است. برخی از مزایای انجام تحقیقات بازار عبارتند از:
۱- شناسایی نیازها و خواستههای مشتریان: تحقیقات بازار به شرکتها کمک میکند تا به شناخت بهتری از نیازها و خواستههای مشتریان برسند و محصولات و خدمات خود را مطابق با این نیازها و خواستهها طراحی و ارائه کنند.
۲- تحلیل رقبا و بازار: تحقیقات بازار به شرکتها کمک میکند تا رقبا و رقابتهای بازار را بهتر بشناسند و راهبردهایی را برای رقابت با آنها ارائه کنند.
۳- بهبود روابط با مشتریان: تحقیقات بازار باعث بهبود روابط شرکت با مشتریان میشود زیرا شرکت با شناخت بهتر از نیازها و خواستههای مشتریان، قادر است بهترین خدمات و محصولات را به آنها ارائه کند.
۴- ارزیابی محصولات و خدمات: تحقیقات بازار به شرکتها کمک میکند تا محصولات و خدمات خود را بر اساس نیازها و خواستههای مشتریان ارزیابی کنند و با بهبود آنها، رضایت مشتریان را افزایش دهند.
۵- تعیین راهبردهای بازاریابی: تحقیقات بازار به شرکتها کمک میکند تا راهبردهای مناسبی برای بازاریابی محصولات و خدمات خود تعیین کنند و با استفاده از این راهبردها، فروش و درآمد خود را افزایش دهند.
۶- پیشبینی روند بازار: تحقیقات بازار به شرکتها کمک میکند تا روند بازار را پیشبینی کنند و برنامههای مناسبی برای پاسخ به تغییرات بازار در آینده تدوین کنند.
۷- کاهش ریسک: با انجام تحقیقات بازار، شرکتها میتوانند ریسکهای مرتبط با تولید محصولات و خدمات خود را به حداقل کاهش دهند و از ضررهای مالی و زمانی جلوگیری کنند.
۸- بهبود برند: تحقیقات بازار به شرکتها کمک میکند تا برند خود را بهتر بشناسند و بهبود بخشند. با شناخت بهتر از نیازها و خواستههای مشتریان، شرکت میتواند برند خود را با مشتریان تطبیق دهد و تبلیغات و فعالیتهای بازاریابی خود را بهبود بخشد.
۹- افزایش فروش: با شناخت بهتر از نیازها و خواستههای مشتریان، شرکت میتواند محصولات و خدمات خود را بهبود بخشد و با استفاده از راهبردهای مناسبی در بازاریابی، فروش و درآمد خود را افزایش دهد.
۱۰- تحقق اهداف بلندمدت: تحقیقات بازار به شرکتها کمک میکند تا به اهداف بلندمدت خود دست یابند. با شناخت بهتر از بازار و مشتریان، شرکت میتواند راهبردهای مناسبی را برای رسیدن به اهداف بلندمدت خود تعیین کند و برنامههایی را برای رسیدن به این اهداف تدوین کن
مراحل انجام تحقیقات بازار چگونه است؟
مراحل انجام تحقیقات بازار عبارتند از:
۱- تعریف مسئله: در این مرحله، باید مسئلهای را که برای شرکت مهم است، تعریف کنید. بهتر است مسئله به شکل سوالات تحقیقاتی مطرح شود که با انجام تحقیقات بازار، به آن پاسخ داده میشود.
۲- جمعآوری دادهها: در این مرحله، باید دادههای لازم برای پاسخ به سوالات تحقیقاتی جمعآوری شود. این دادهها ممکن است شامل اطلاعات درباره بازار، مشتریان، رقبا و غیره باشد که میتواند به صورت اولیه (مستقیم) یا ثانویه (منابع دیگر) باشد.
۳- تحلیل دادهها: در این مرحله، دادههای جمعآوری شده تحلیل میشوند. این تحلیل میتواند با استفاده از روشهای آماری و تحلیلی صورت بگیرد.
۴- پردازش دادهها: در این مرحله، دادههای تحلیل شده پردازش میشوند تا اطلاعات مفیدی برای تصمیمگیریهای بعدی استخراج شود.
۵- بررسی نتایج و تفسیر آنها: در این مرحله، نتایج به دست آمده از تحلیل دادهها بررسی شده و تفسیر میشوند. بر اساس نتایج به دست آمده، تصمیمگیریهای بعدی از جمله برنامهریزی بازاریابی و توسعه محصولات انجام میشود.
۶- گزارشدهی: در این مرحله، نتایج به دست آمده در قالب گزارشی تهیه و ارائه میشود که به شرکتها کمک میکند تا تصمیمات درستی را برای رشد و توسعه کسب و کارشان بگیرند.
ابزارهای تحقیقات بازار کدام است؟
ابزارهای تحقیقات بازار شامل روشها و ابزارهای مختلفی است که به کاربران در جمعآوری، تحلیل و پردازش دادههای تحقیقات بازار کمک میکنند. برخی از مهمترین ابزارهای تحقیقات بازار عبارتند از:
۱- نظرسنجیها: در این روش، سوالاتی در مورد نیازها و ترجیحات مشتریان، علل خرید یا عدم خرید محصول و غیره مطرح میشود.
۲- گروههای فرعی: در این روش، یک گروه از افراد به عنوان نمونهای از بازار هدف انتخاب میشوند تا نظرات و تجربیات خود را درباره محصول یا خدمت به اشتراک بگذارند.
۳- مصاحبههای تلفنی و حضوری: در این روش، تحقیقگر با افرادی که به عنوان نمونه انتخاب شدهاند، مصاحبه میکند و از آنها نظرات و اطلاعات مفید درباره محصول یا خدمت جمعآوری میکند.
۴-مشاهده مستقیم: در این روش، تحقیقگر به صورت مستقیم مشاهده میکند که چگونه مشتریان از محصول یا خدمت استفاده میکنند و چه رفتاری نشان میدهند.
۵- تحقیقات آنلاین: در این روش، سوالات تحقیقی به صورت آنلاین برای مشتریان ارسال میشود و جوابهای آنها جمعآوری میشود.
۶- نرمافزارهای تحلیل داده: این نرمافزارها به تحلیل و پردازش دادههای تحقیقات بازار کمک میکنند و در اکثر موارد، قابلیت تولید نمودارها و گزارشهای آماری دارند.
۷- تجزیه و تحلیل SWOT: این ابزار به شناسایی نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصتها و تهدیدات محصول یا شرکت کمک میکند.
۸- تحلیل PESTEL: این ابزار به تحلیل عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، تکنولوژی و حقوقی کمک میکند تا شرایط بازار را درک بهتری داشته باشیم.
۹- تحقیقات رقبا: در این نوع تحقیق، شرکتها و محصولات رقیب مورد بررسی قرار میگیرند تا اطلاعاتی درباره نقاط قوت و ضعف آنها جمعآوری شود.
۱۰- تحلیل عاملی: این ابزار به تحلیل عوامل موثر بر بازار، مانند قیمت، تبلیغات، محصول و غیره کمک میکند.
۱۱- تحقیقات بازار اینترنتی: در این نوع تحقیقات، مشتریان با استفاده از فضای مجازی به عنوان نمونهای از بازار هدف، با استفاده از فرمهای آنلاین و سایر ابزارهای موجود، به سوالات مطرح شده پاسخ میدهند.
در بازار میتوانند به عنوان مراحل اصلی تحقیقات بازار مورد استفاده قرار گیرند و میتوانند به شرکتها کمک کنند تا تصمیمات بهتری درباره توسعه محصول، بازاریابی و فروش بگیرند.
علاوه بر این، تحقیقات بازار به شرکتها کمک میکنند تا از رقبای خود با خبر باشند، نیازها و ترجیحات مشتریان را درک کنند و بر اساس آنها تصمیمگیری کنند، بازارهای جدید را شناسایی کنند و راهکارهایی برای ورود به این بازارها پیدا کنند، از طریق تحلیل دادههای بازار تبلیغات خود را بهینهسازی کنند و در نهایت، به دست آوردن مزیت رقابتی در بازار.
استفاده از ابزارهای تحقیقات بازار نیازمند بررسی دقیق نیازهای شرکت است و بهتر است که این ابزارها توسط کارشناسان تحقیقات بازار با تجربه مورد استفاده قرار گیرند تا بهترین نتایج را برای شرکت به دست آورند.
نرم افزارهای تحلیل داده برای تحقیقات بازار کدام است؟
برای تحقیقات بازار، انواعی از نرمافزارهای تحلیل داده وجود دارد که به کارشناسان تحقیقات بازار کمک میکنند تا اطلاعات و دادههای جمعآوری شده را به روشی سریع، دقیق و بهینه تحلیل کنند. برخی از این نرمافزارها عبارتند از:
۱- SPSS: یکی از معروفترین نرمافزارهای تحلیل داده برای تحقیقات بازار است. این نرمافزار به شماره یک در تحلیل دادههای آماری برای تحقیقات بازار تبدیل شده است و به کارشناسان تحقیقات بازار کمک میکند تا از روشهای تحلیلی پیشرفتهای مانند آنالیز فاکتوری، رگرسیون، آنالیز مسیری، آنالیز کلاستر، و تحلیل عاملی استفاده کنند.
۲- QlikView: یک نرمافزار تحلیل داده و بینش برای شرکتها است که با استفاده از آن کارشناسان تحقیقات بازار میتوانند دادههای بازار را به روشی دقیق و سریع تحلیل کنند. این نرمافزار ابزارهای تجزیه و تحلیل ویژهای را برای تحقیقات بازار فراهم میکند و امکانات بسیاری را برای پردازش و تجزیه و تحلیل دادههای پیچیده بازار فراهم میکند.
۳- Tableau: یک نرمافزار تحلیل داده قدرتمند برای تحقیقات بازار است که به کاربران امکان میدهد با استفاده از یک رابط کاربری کارآمد و ساده، دادههای خود را به صورت گرافیکی و تصویری تحلیل کنند. این نرمافزار به کارشناسان تحقیقات بازار کمک میکند.
۴- SAS: یکی از محبوبترین نرمافزارهای تحلیل داده برای تحقیقات بازار است. این نرمافزار با استفاده از روشهای آماری پیشرفته و داده کاوی، به کارشناسان تحقیقات بازار کمک میکند تا به روشهایی مانند آنالیز خوشهای، تحلیل عاملی، تحلیل خطی، آنالیز نظریه صف، و غیره دسترسی داشته باشند.
۵- R: یکی دیگر از نرمافزارهای تحلیل داده برای تحقیقات بازار است. R یک زبان برنامهنویسی است که برای تجزیه و تحلیل دادههای آماری و محاسباتی استفاده میشود. با استفاده از R، کارشناسان تحقیقات بازار میتوانند به روشهای آماری پیشرفته و آنالیز داده دسترسی داشته باشند و تحلیلهای آماری پیچیده را انجام دهند.
۶- Microsoft Excel: یکی از پرکاربردترین نرمافزارهای تحلیل داده برای تحقیقات بازار است. این نرمافزار به کاربران امکان میدهد تا با استفاده از ابزارهای موجود در آن، دادههای خود را تجزیه و تحلیل کرده و نمودارها و گزارشهایی برای تحلیل دادههای خود ایجاد کنند.
همچنین برای تحلیل دادههای تحقیقات بازار، از نرمافزارهایی مانند SPSS Clementine، Statistica، Minitab، و JMP نیز میتوان استفاده کرد. این نرمافزارها به کارشناسان تحقیقات بازار امکانات گستردهتری را برای تحلیل دادههای بازار فراهم میکند.
پیشنهاد مطالعه:
- بازاریابی داده محور چیست و چه مزایایی دارد؟
- بیزینس پلن چیست؟
- سهم بازار (Market Share) چیست؟ راهنمای جامع نحوه محاسبه و افزایش سهم بازار + مثال
- چگونه یک استراتژی بازاریابی موفق تدوین کنیم؟
- ماتریس سوات (SWOT) چیست و چگونه میتوان آن را تحلیل کرد؟
محدودیتهای تحقیقات بازار چیست؟
تحقیقات بازار با وجود مزایای بسیاری که دارد، محدودیتهایی نیز دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
۱- محدودیت بودجه: تحقیقات بازار هزینهبر هستند و نیاز به بودجهای قابل توجه دارند. برای شرکتهای کوچک و نوپا این میتواند یک محدودیت باشد و مانع از انجام تحقیقات بازار شود.
۲- ناکافی بودن دادهها: در برخی موارد، بعضی از اطلاعات مورد نیاز در تحقیقات بازار در دسترس نیست و یا دادههای موجود به اندازه کافی جامع و جدی نیستند که بتوانند نتایج قابل اطمینانی را ارائه دهند.
۳- خطا در نمونهگیری: نمونهگیری در تحقیقات بازار میتواند مسئلهای باشد. اگر نمونهگیری به درستی انجام نشود، نتایج تحقیقات بازار نیز نمیتواند قابل اعتماد باشد.
۴- تغییرات در بازار: بازار به طور مداوم تغییر میکند و اطلاعاتی که در یک زمان مشخص در دسترس هستند، در زمان دیگر ممکن است قابلیت تعمیم نداشته باشد. در نتیجه، تحقیقات بازار باید بهروزرسانی شود تا بتواند نتایج قابل اطمینانی را ارائه دهد.
۵- خطا در تفسیر دادهها: در صورتی که دادههای تحقیقات بازار به درستی تفسیر نشوند، نتایج نمیتوانند قابل اطمینان باشند و ممکن است تصمیمات اشتباهی اتخاذ شود.
نمونه های موفق تحلیل بازار در جهان کدام است؟
تحلیل بازار به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای برنامهریزی استراتژیک در سطح جهانی مورد استفاده قرار میگیرد و بسیاری از شرکتها و برندهای معروف در دنیا از این ابزار برای پیشبینی رفتار مشتریان، پیدا کردن نیازهای آنها و تعیین راهبردهای بازاریابی استفاده میکنند.
بهعنوان نمونههایی از موفقترین تحلیلهای بازاریابی در جهان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- شرکت IBM: شرکت IBM از تحلیل بازار استفاده میکند تا بتواند نیازهای مشتریان خود را شناسایی کند و محصولات خود را بر اساس آنها بهبود بخشد.
۲- شرکت McDonald’s: شرکت McDonald’s نیز از تحلیل بازار استفاده میکند تا بتواند با بهبود کیفیت غذا و خدمات خود، تجربه مشتریان خود را بهتر کند.
۳- شرکت Procter & Gamble: شرکت Procter & Gamble از تحلیل بازار استفاده میکند تا نیازهای مشتریان خود را شناسایی کند و بتواند محصولات خود را بر اساس آنها بهبود بخشد.
۴- شرکت Apple: شرکت Apple از تحلیل بازار استفاده میکند تا بتواند تغییرات در رفتار مشتریان خود را پیشبینی کند و محصولات خود را بر اساس آنها بهبود بخشد.
۵- شرکت Amazon: شرکت Amazon از تحلیل بازار استفاده میکند تا بتواند رفتار مشتریان خود را بررسی کند و با بهبود رفتار خود با مشتریان، بازاریابی خود را بهبود بخشد.
اشکان ارکانی
درباره اشکان ارکانی
حرفه خود را با برنامه نویسی آغاز کردم و رفته رفته وارد حوزه سئو و دیجیتال مارکتینگ شدم و در مسیر تحلیل کسب و کارهای مختلف از منظر بازاریابی دیجیتال قدم گذاشتم. این وبلاگ را با علاقه فراوان و برای کمک به رشد کسبوکارها در فضای دیجیتال راه اندازی کردم. در این وبلاگ تجربیات و تحقیقات خود را در سئو و دیجیتال مارکتینگ به اشتراک می گذارم.
نوشته های بیشتر از اشکان ارکانی
دیدگاهتان را بنویسید