بازار هدف (Target Market) چیست و چه اهمیتی دارد؟
زمان تخمینی مطالعه: 11 دقیقه
بازار هدف چیست؟
بازار هدف یا تارگت مارکت به گروهی از مشتریان یا مصرف کنندگانی اشاره دارد که برای محصول یا خدمات خاصی مورد توجه قرار میگیرند و احتمال خرید و استفاده از آنها بیشتر است.
به عبارت دیگر، بازار هدف گروهی از افراد است که به دلایل خاصی، برای فروشنده جذاب هستند و فروشنده برای دستیابی به این بازار، استراتژیهای خاصی را طراحی و اجرا میکند.
با تعیین بازار هدف، شرکتها و کارآفرینان میتوانند بهترین راهبرد بازاریابی را برای فروش محصول خود انتخاب کنند و برای رشد و موفقیت بیشتر در بازار رقابتی، برنامههای مناسبی را پیش بینی کنند.
به علاوه، تمرکز بر بازار هدف باعث میشود که شرکتها از منابع خود به بهترین نحو استفاده کنند و در نتیجه، هزینههای بازاریابی را کاهش دهند و به سود بیشتری دست یابند.
مار گزارش تحقیقاتی از شرکت Forrester، در سال ۲۰۱۸، بازاریابانی که از روی دادههای بازاریابی استفاده میکنند، به ۱۳ برابر بیشتر از سایر بازاریابان در شناسایی مشتریان هدف و بهینهسازی روابط با آنها موفق میشوند.
Forrester
تفاوت مخاطب هدف و بازار هدف
مخاطب هدف و بازار هدف، دو مفهوم متفاوت در زمینه بازاریابی هستند.
مخاطب هدف به فردی اشاره دارد که شرکت میخواهد با تبلیغات و فعالیتهای بازاریابی، او را به خرید محصول یا استفاده از خدمات خود تشویق کند.
مخاطب هدف، فردی است که با توجه به ویژگیهای محصول و خدمات، میتواند به خرید و استفاده از آنها ترغیب شود.
از سوی دیگر، بازار هدف به گروهی از مشتریان یا مصرف کنندگانی اشاره دارد که برای محصول یا خدمات خاصی مورد توجه قرار میگیرند و احتمال خرید و استفاده از آنها بیشتر است.
به عبارت دیگر، بازار هدف گروهی از افراد است که به دلایل خاصی، برای فروشنده جذاب هستند و فروشنده برای دستیابی به این بازار، استراتژیهای خاصی را طراحی و اجرا میکند.
بنابراین، اصلی ترین تفاوت بین مخاطب هدف و بازار هدف این است که مخاطب هدف به فردی اشاره دارد که شرکت میخواهد با ارائه پیامهای تبلیغاتی به او، او را به خرید محصول یا خدمات تشویق کند، در حالی که بازار هدف به گروهی از مشتریان یا مصرف کنندگانی اشاره دارد که برای فروش محصول یا خدمات، بسیار مهم هستند و باید به آنها توجه ویژه شود.
مطالعات نشان میدهند که شرکتهایی که به درستی بازار هدف خود را شناسایی میکنند، در مقایسه با شرکتهایی که این کار را به درستی انجام نمیدهند، دارای بازدهی ۲۰۰ درصدی بیشتر هستند.
منبع
انتخاب بازار هدف چگونه انجام میشود؟
انتخاب بازار هدف، به یک فرایند پژوهشی و تحلیلی نیاز دارد که شامل مراحل زیر میشود:
۱- شناسایی بازارهای مختلف: در این مرحله، شرکت باید بازارهای مختلف را شناسایی کند و با تحلیل و بررسی ویژگیهای هر بازار، شرایط و امکانات موجود برای ورود به آن بازار را بررسی کند.
۲- تحلیل بازارهای شناسایی شده: در این مرحله، شرکت باید ویژگیهای بازارهای شناسایی شده را با یکدیگر مقایسه کرده و با توجه به اولویتهای خود، به بررسی و تحلیل دقیقتر بازارهای مناسب بپردازد.
۳- انتخاب بازارهای هدف: با توجه به تحلیلهای انجام شده، شرکت باید بازارهای مناسب و هدف خود را انتخاب کند و سپس به تعیین استراتژی بازاریابی مناسب برای ورود به بازارهای انتخاب شده بپردازد.
در هر صورت، برای انتخاب بازار هدف، شرکت باید با توجه به ویژگیهای محصول یا خدمات خود، هدفهای خود، شرایط بازار و رقبای موجود، انتخاب صحیحی را انجام دهد. همچنین، شرکتها باید به طور مداوم بازارهای خود را بررسی کرده و در صورت نیاز به تغییر بازار هدف، استراتژی بازاریابی خود را تطبیق دهند.
روشهای بخشبندی بازار برای تعیین بازار هدف
برای تعیین بازار هدف، ابتدا باید بازار را به بخشهای مختلفی تقسیم کرد. این فرایند که به بخشبندی بازار معروف است، به منظور شناخت بهتر نیازهای مختلف مشتریان و بهینهسازی استراتژی بازاریابی انجام میشود. در زیر، چند روش معمول برای بخشبندی بازار ذکر شده است:
۱. بخشبندی دموگرافی: در این روش، با توجه به مشخصات دموگرافی مشتریان مانند سن، جنسیت، شغل و درآمد، بازار به بخشهای مختلف تقسیم میشود. این روش از ابزارهای ساده و پرکاربرد در بخشبندی بازار است.
۲. بخشبندی رفتاری: در این روش، با توجه به رفتار مشتریان نسبت به محصول، خرید، وفاداری، تحرک و… بازار به بخشهای مختلف تقسیم میشود. برای مثال، مشتریانی که بیشترین خرید را از فروشگاه آنلاین در فصل تخفیفها دارند، در یک بخش قرار میگیرند.
۳. بخشبندی جغرافیایی: در این روش، با توجه به موقعیت جغرافیایی مشتریان، بازار به بخشهای مختلف تقسیم میشود. به عنوان مثال، مشتریانی که در شهرهای بزرگ زندگی میکنند، میتوانند در یک بخش جداگانه قرار گیرند.
۴. بخشبندی روانشناختی: در این روش، با توجه به شخصیت و شناخت روانی مشتریان، بازار به بخشهای مختلف تقسیم میشود. مثلا مشتریانی که به دنبال خرید محصولات با کیفیت بالا و بها نسبتا بالا هستند، در یک بخش و مشتریانی که به دنبال محصولات اقتصادی تر هستند در بخش دیگر قرار می گیرند.
۵. بخشبندی براساس فعالیتهای مشابه: در این روش، با توجه به فعالیتهای مشابه مشتریان، بازار به بخشهای مختلف تقسیم میشود. مثلا مشتریانی که به دنبال کالاهای الکترونیکی هستند، در یک بخش قرار میگیرند.
در نهایت، برای انتخاب بازار هدف، باید اطلاعاتی را در مورد هر بخش جمع آوری کرد و با تحلیل این اطلاعات، بازار هدف را انتخاب کرد. این انتخاب باید با استراتژیهای بازاریابی مناسب و هماهنگ با ویژگیهای بازار هدف همراه باشد.
آمارهای مختلف نشان میدهند که در حالات مختلفی مانند طراحی محصولات، تبلیغات و استراتژی بازاریابی، تعیین بازار هدف بسیار مهم است. برای مثال، در طراحی محصولات، شناسایی نیازها و خواستههای مشتریان هدف، میتواند باعث شود که محصول به شکلی طراحی شود که بهترین رضایت مشتری را به دست آورد.
منبع
چرا باید بازار هدف را بشناسیم؟
اهمیت تعیین بازار هدف چیست؟ تعیین بازار هدف برای هر شرکت و کسبوکار بسیار مهم است زیرا این موضوع مستلزم تحلیل و شناخت دقیقی از بازار و مشتریان است و در نتیجه به ویژگیهای خاص مشتریان و نیازهای آنها توجه میکند.
اهمیت تعیین بازار هدف به دلیل موارد زیر مشخص میشود:
1- بهبود کارآیی بازاریابی: با تعیین بازار هدف، شرکتها قادر خواهند بود تا استراتژی بازاریابی مناسبی را برای رسیدن به این بازار هدف اجرا کنند. این کار باعث بهبود کارایی بازاریابی و کاهش هدررفت هزینههای بازاریابی خواهد شد.
2- افزایش فروش و سود: با تعیین بازار هدف و اجرای استراتژیهای بازاریابی مناسب، شرکتها میتوانند فروش خود را افزایش داده و در نتیجه سود بیشتری را کسب کنند.
3- رقابت با توجه به نیازهای مشتریان: با تعیین بازار هدف، شرکتها قادر خواهند بود تا با استفاده از نیازهای مشتریان در این بازار، با رقبا رقابت کنند و نیازهای مشتریان را بهتر درک کنند.
4- افزایش شناخت شرکت: تعیین بازار هدف باعث افزایش شناخت شرکت در بازار خواهد شد. شناخت بهتر شرکت در بازار باعث ایجاد اعتماد در مشتریان و افزایش ارتباط با آنها خواهد شد.
5- تعیین سرمایهگذاری: با تعیین بازار هدف، شرکتها میتوانند به صورت دقیق تر سرمایهگذاری خود را در بازار کنترل کنند و با کاهش هدررفت سرمایهگذاری، سود بیشتر
6- تحلیل بازار: تعیین بازار هدف باعث تحلیل دقیقتر بازار و شناخت بهتر مشتریان و رقبا خواهد شد. با تحلیل بازار، شرکتها میتوانند اطلاعات بیشتری درباره بازار و مشتریان خود به دست آورند و بهبود استراتژیهای بازاریابی خود را ادامه دهند.
7- ایجاد ارتباط با مشتریان: با تعیین بازار هدف، شرکتها قادر خواهند بود تا با مشتریان خود به خوبی ارتباط برقرار کنند و نیازهای آنها را بهتر درک کنند. این ارتباط بهبود یافته با مشتریان، باعث افزایش رضایت آنها و بهبود وفاداری آنها نسبت به شرکت خواهد شد.
8- افزایش تعاملات بازاریابی: با تعیین بازار هدف، شرکتها قادر خواهند بود تا استراتژیهای بازاریابی مناسب را اجرا کرده و تعاملات بازاریابی خود را با مشتریان و رقبا بهبود بخشند.
9- بهبود محصولات و خدمات: با تعیین بازار هدف، شرکتها قادر خواهند بود تا بهتر نیازهای مشتریان خود را درک کنند و محصولات و خدمات بهتری را ارائه دهند. در نتیجه، با بهبود محصولات و خدمات، رضایت مشتریان افزایش یافته و سود شرکت نیز بیشتر خوا
10- محدود کردن بازار هدف: تعیین بازار هدف به شرکتها کمک میکند تا بازار محدود شده و به نوعی خاص سازی شده خود را در نظر بگیرند، این مورد باعث میشود تا شرکتها نه تنها در خدمت نیاز مشتریان خود باشند، بلکه با حفظ معیارهای کیفیتی و رعایت اصول اخلاقی نیز بتوانند در بازار خود موفق شوند.
11- برندسازی: با تعیین بازار هدف، شرکتها میتوانند به دست آوردن تصویر و شناخت بیشتر در بازار کمک کنند و در نتیجه برند خود را تقویت کنند.
12- هدایت منابع شرکت: تعیین بازار هدف به شرکتها کمک میکند تا منابع خود را به صورت بهینه در جهت رسیدن به هدف خود تنظیم کنند. این کار باعث میشود هدر رفت منابع کمتر شود و شرکتها بتوانند بازدهی بیشتری را در بازار داشته باشند.
بنابراین، تعیین بازار هدف به شرکتها کمک میکند تا در بازار رقابتی بهتر عمل کنند و با ایجاد روابط بهتر با مشتریان، رسیدن به اهداف مشخص و کسب سود بیشتر در بازار را تضمین کنند.
پیشنهاد مطالعه:
- بازاریابی هدفمند (Target Marketing) چیست؟
- استراتژی فروش یا (Sales strategy) چیست؟
- بازاریابی محصول (Product Marketing) چیست؟
- مدل بازاریابی ساستک (SOSTAC) چیست؟
- تحلیل رقبا چیست | چگونه آنالیز رقبا را انجام دهیم؟
معرفی کتاب های مفید در مورد بازار هدف
اینجا چند کتاب در مورد بازار هدف را معرفی می کنم:
“Marketing Management” نوشته Philip Kotler و Kevin Lane Keller: این کتاب، به عنوان یکی از پرفروشترین کتب در زمینه بازاریابی، به تعریف بازار هدف و نحوه انتخاب آن، توجه زیادی دارد.
“The Lean Startup” نوشته Eric Ries: در این کتاب، به توضیح فرایند مدیریت استارتاپها و نحوه انتخاب بازار هدف پرداخته میشود.
“Blue Ocean Strategy” نوشته W. Chan Kim و Renée Mauborgne: این کتاب دربارهی یافتن بازارهای جدید و نوآورانه صحبت میکند که نیازهای مخاطبین را برطرف میکنند و از رقابت با سایر شرکتها دوری میکنند.
“Marketing Metrics” نوشته Paul W. Farris و Neil T. Bendle: در این کتاب، به توضیح انواع معیارهای بازاریابی و نحوه استفاده از آنها برای انتخاب بازار هدف پرداخته شده است.
“Segmentation, Targeting, and Positioning” نوشته Art Weinstein: این کتاب به بررسی روشهای بخشبندی بازار و نحوه انتخاب بازار هدف، بهعنوان یکی از مهمترین مراحل بازاریابی، میپردازد.
همهی این کتب میتوانند به عنوان منابع مفیدی در زمینه تعیین بازار هدف و بهبود روند بازاریابی شما باشند.
سخن پایانی
تعیین بازار هدف (Target Market) برای شرکتها بسیار مهم است، زیرا با تمرکز بر روی گروهی خاص از مشتریان، شرکت میتواند برنامهریزی و استراتژیهای خود را بر اساس نیازها و خواستههای این گروه ارائه کند و در نتیجه بازدهی بهتری داشته باشد.
تعیین بازار هدف به کمک روشهای مختلفی مانند بررسی بازار، تحقیقات بازار، تحلیل رقبا و استفاده از دادههای داخلی و خارجی انجام میشود.
در نهایت، بازاریابان باید برای تعیین بازار هدف، به دقت بازار را مطالعه کرده و با توجه به نیازها و خواستههای مشتریان، استراتژیهای مناسب را برای بهتر شدن عملکرد شرکت خود انتخاب کنند.
سوالات متداول
بازار هدف به گروهی از مشتریان یا مشتریان پتانسیلی اشاره دارد که شرکت هدف قرار داده است تا محصولات و خدمات خود را به آنها عرضه کند.
تعیین بازار هدف برای شرکتها بسیار مهم است، چرا که با تمرکز بر روی گروهی خاص از مشتریان، شرکت میتواند برنامهریزی و استراتژیهای خود را بر اساس نیازها و خواستههای این گروه ارائه کند و در نتیجه بازدهی بهتری داشته باشد.
برای تعیین بازار هدف، شما میتوانید از روشهای مختلفی مانند بررسی بازار، تحقیقات بازار، تحلیل رقبا و استفاده از دادههای داخلی و خارجی استفاده کنید. به کمک این روشها، شما میتوانید بازاریابی خود را برای گروهی خاص از مشتریان هدف قرار دهید و استراتژیهای مناسبی را برای بهتر شدن عملکرد شرکت خود انتخاب کنید.
درباره اشکان ارکانی
حرفه خود را با برنامه نویسی آغاز کردم و رفته رفته وارد حوزه سئو و دیجیتال مارکتینگ شدم و در مسیر تحلیل کسب و کارهای مختلف از منظر بازاریابی دیجیتال قدم گذاشتم. این وبلاگ را با علاقه فراوان و برای کمک به رشد کسبوکارها در فضای دیجیتال راه اندازی کردم. در این وبلاگ تجربیات و تحقیقات خود را در سئو و دیجیتال مارکتینگ به اشتراک می گذارم.
نوشته های بیشتر از اشکان ارکانی
دیدگاهتان را بنویسید