نیچ مارکتینگ (Niche Marketing) چیست؟
زمان تخمینی مطالعه: 16 دقیقه
نیچ مارکتینگ
نیچ مارکتینگ (نیش مارکتینگ) یا بازاریابی گوشه به معنای تمرکز بر روی بازار هدف خاص و محدودی است که نیازهای خاصی دارد و از یک محصول یا خدمات خاص بهره میبرد. در واقع، بازاریابی نیش به معنای تمرکز بر روی یک گروه کوچک از مشتریان پتانسیل است که در آن گروه، نیازها و خواستهها به خوبی درک شده و با محصولات یا خدمات ارائه شده توسط شرکتی که در آن زمینه فعالیت میکند، رفع میشود.
بازاریابی نیچ در بسیاری از موارد باعث کاهش رقابت در بازار میشود، زیرا شرکت ها تلاش میکنند تا بهترین محصولات یا خدمات را برای یک بازار خاص ارائه دهند، بدون اینکه به همه بازارهای عمومی تلاش کنند. با این روش، شرکت ها میتوانند بر روی یک بازار کوچک ولی پرسود تمرکز کنند و سود بیشتری را دریافت کنند.
مزیت دیگر بازاریابی نیچ، به دلیل فراهم ساختن محصولات و خدماتی که به طور خاص برای یک بازار خاص طراحی شده اند، ارتباط نزدیکتر با مشتریان است که باعث بهبود کیفیت محصولات و خدمات، کاهش هزینههای بازاریابی و افزایش رضایت مشتری میشود.
تاریخچه نیچ مارکتینگ
تاریخچه نیچ مارکتینگ به دهه 1960 میلادی برمیگردد. در آن زمان، شرکتها در حال گسترش بودند و برای رشد بیشتر، تمایل داشتند تا به بازارهای جدید و گستردهتری وارد شوند. اما در مدت زمان کوتاهی، شرکتها متوجه شدند که این راهکار، موجب افزایش رقابت و کاهش سودآوری شده است.
در این شرایط، برخی شرکتها تصمیم گرفتند تا به جای رقابت با شرکتهای بزرگ، بر روی بازارهای کوچکتر و تخصصی تمرکز کنند. این ایده، در ابتدا به عنوان بازاریابی نیش شناخته شد. در این روش، شرکتها به تبلیغات و ترویج خود در جامعه خود محدود میشدند و محصولات و خدمات خود را بهتر به مشتریان متمایز معرفی میکردند.
در دهه 1980 میلادی، با توسعه فناوری ارتباطات و بالارفتن سطح رقابت در بازار، بازاریابی نیش به یک استراتژی بازاریابی موثر تبدیل شد. شرکتها متوجه شدند که به جای تلاش برای فروش محصولات خود به تمام بازار، باید تلاش کنند تا با مشتریان خود به عنوان یک جامعه تعامل بیشتری داشته باشند و نی
نیچ مارکتینگ به عنوان یک رویکرد جدید در حوزه بازاریابی، در دهه ۱۹۵۰ میلادی برای اولین بار توسط تودور لوویت در کتابش به نام “The Marketing Revolution” مطرح شد. او به نیچ مارکتینگ به عنوان رویکردی نوین در بازاریابی اشاره کرد که ایده اصلی آن بر این اساس است که شرکتها باید به جای اینکه به تمامی بازار هدف خود توجه کنند، به نیازهای یک گروه کوچکتر از مشتریان خود تمرکز کنند.
در دهه ۱۹۷۰، جک تروتر و آل ریس به عنوان دو تفکر کننده و از پیشگامان نیچ مارکتینگ شناخته شدند. آنها در کتابی با نام “Positioning: The Battle for Your Mind” بیان کردند که چگونه با استفاده از تمرکز بر نیچ میتوان شرکتها را از رقبای خود متمایز کرد و در ذهن مشتریان نقش مهمی داشته باشند.
با گذشت زمان، نیچ مارکتینگ به عنوان یکی از رویکردهای مهم و پرکاربرد در حوزه بازاریابی شناخته شده است و شرکتها در این راهبرد بازاریابی به جای تلاش برای جذب تمامی مشتریان، به دنبال جذب یک نیچ خاص از مشتریان هستند.
جون اسکالزی، یک کارشناس بازاریابی، در مورد نیچ مارکتینگ گفته است: “اگر به دنبال رشد کسب و کار هستید، باید به محصول یا خدمات خود را به دسته ای خاص و نیشترینگ هدف بدهید. با این کار، شما میتوانید در بازار کوچکتری که به نیازهای خاص خود توجه میکند، فعالیت کنید و از رقابت با برندهای بزرگتر در بازار کلی جلوگیری کنید.”
نیچ مارکت چیست؟
نیچ مارکتینگ به رویکردی در حوزه بازاریابی گفته میشود که در آن شرکتها به جای تلاش برای جذب تمامی بازار، به دنبال جذب یک گروه کوچکتر و خاص از مشتریان هستند. یعنی شرکت ها در این راهبرد بازاریابی، به دنبال شناسایی و ارائه محصولات و خدماتی هستند که نیازها و مشکلات خاصی را برای یک گروه خاص از مشتریان حل کنند.
به عنوان مثال، یک شرکت مواد غذایی ممکن است به جای تلاش برای فروش تمامی محصولات خود به تمامی مشتریان، به دنبال تولید و بازاریابی محصولات خاصی باشد که به نیازهای گروه خاصی از مشتریان مثل وگانها، دیابتیها و یا بیماران مشکلات گوارشی، پاسخ دهند.
استفاده از نیچ مارکتینگ به شرکتها کمک میکند تا به جای مسابقه با رقبا در بازار، در برابر آنها با مزیت رقابتی قرار بگیرند و در نتیجه به جذب مشتریان و افزایش فروش خود برسند.
هدف ما از تعریف نیچ مارکت چیست؟
هدف از تعریف نیچ مارکتینگ، ارائه توضیحی کلی درباره این رویکرد بازاریابی به شما بوده است. با شناختن تعریف نیچ مارکتینگ، شما میتوانید درک بهتری از این رویکرد داشته باشید و در صورت نیاز، از آن در کسب و کار خود استفاده کنید.
به عنوان یک کارآفرین، شناخت و تمرکز بر نیچ مشتریان میتواند به شما کمک کند تا محصولات و خدمات خود را بهتر بازاریابی کنید و با ارائه راه حلهایی برای نیازها و مشکلات یک گروه خاص از مشتریان، مشتریانی جدید جذب کنید. همچنین، با تمرکز بر نیچ مشتریان، شما میتوانید با تبدیل آنها به مشتریان دائمی، از ارزش افزوده بیشتری برای کسب و کار خود بهرهمند شوید.
مزایای نیچ مارکت چیست؟
استفاده از رویکرد نیچ مارکتینگ برای کسب و کارها دارای مزایایی است که عبارتند از:
1- کاهش رقابت: با تمرکز بر نیچ مشتریان، شما از مسابقه با رقبا در بازار کاسته و به جای آن با مزیت رقابتی قرار میگیرید.
2- بازاریابی هدفمند: با شناخت دقیق تر در مورد نیازها و مشکلات گروه خاصی از مشتریان، شما میتوانید به صورت هدفمند تری محصولات و خدمات خود را به بازار عرضه کنید و در نتیجه بازدهی و سودآوری بیشتری را داشته باشید.
3- جذب مشتریان دائمی: با ارائه راه حلهایی برای نیازها و مشکلات یک گروه خاص از مشتریان، شما میتوانید آنها را به مشتریان دائمی تبدیل کنید و در نتیجه، هزینههای بازاریابی بیشتری را برای جذب مشتریان جدید صرف نکنید.
4- تعیین قیمت بهتر: با تمرکز بر یک گروه خاص از مشتریان، شما میتوانید قیمت محصولات و خدمات خود را با توجه به ارزش و نیازهای آن گروه تعیین کنید و در نتیجه، قیمت بهتری برای محصولات و خدمات خود داشته باشید.
5- افزایش اعتماد مشتری: با ارائه راه حلهایی مناسب برای نیازها و مشکلات یک گروه خاص از مشتریان، شما میتوانید اعتماد آنها را به کسب و کار خود بالا ببرید و در نتیجه، به جذب مشتریان جدید بیشتری دست پیدا کنید.
6- رشد پایدار: استفاده از رویکرد نیچ مارکتینگ میتواند به شما کمک کند کند تا رشد پایداری را تجربه کنید.
هدفمند تر در مورد برنامههای بازاریابی خود عمل کنید و به جذب مشتریان جدید و افزایش فروش کمک کند، که در نتیجه به رشد پایدار و بلندمدت کسب و کار شما منجر میشود.
7- کاهش هزینهها: با تمرکز بر یک گروه خاص از مشتریان، شما میتوانید بر روی تبلیغات هدفمندتر و کاهش هزینههای بازاریابی خود کار کنید، زیرا نیازی به تبلیغات گسترده و نامناسب برای تمام بازار نیست.
8- بهبود روابط مشتریان: با تمرکز بر نیازها و مشکلات یک گروه خاص از مشتریان، شما میتوانید بهتر درک کنید که چگونه باید با آنها ارتباط برقرار کنید و بهبود روابط با آنها را تسهیل کنید، که این امر به افزایش رضایت مشتریان و افزایش ارزش برای کسب و کار شما منجر میشود.
9- دستیابی به ارزش بیشتر: با تمرکز بر نیازها و مشکلات یک گروه خاص از مشتریان، شما میتوانید به ارزش بیشتری برای آنها دست یابید، که در نتیجه به ارزش بیشتری برای کسب و کار شما منجر میشود.
در کل، استفاده از رویکرد نیچ مارکتینگ به کسب و کارها کمک میکند تا به صورت هدفمندتر و با کاهش ریسک، بهبود یابند و در نتیجه، به رشد پایدار و بلندمدت کسب و کار منجر شوند.
جفری کوهن، مدیر برندینگ و بازاریابی، در مورد نیچ مارکتینگ میگوید: “نیچ مارکتینگ به شما این امکان را میدهد که به عنوان رهبر در بازار خود تأثیرگذار باشید و مشتریان وفاداری را جذب کنید. برای دستیابی به این هدف، باید به تفکر متمرکز بر مشتری و تأثیرگذار در آنها متمرکز شوید.”
مراحل اجرای نیچ مارکتینگ
اجرای نیچ مارکتینگ به مراحل زیر تقسیم میشود:
1- تحقیق و بررسی: برای شناسایی نیچ مارکت، شما باید با تحقیق و بررسی بازار، شناخت دقیقی از نیازها و مشکلات گروه خاصی از مشتریان پیدا کنید. بررسی بازار، شناسایی رقبا و پتانسیل بازارهای جدید نیز از دیگر وظایف شما است.
2- تعیین هدف: پس از شناسایی نیازها و مشکلات گروه خاصی از مشتریان، باید هدف خود را برای نیچ مارکتینگ مشخص کنید. باید تصمیم بگیرید که چگونه میخواهید با ارائه محصولات و خدمات خود به این گروه خاص از مشتریان، اهداف خود را دست یابید.
3- توسعه محصول یا خدمات: برای جذب مشتریان در نیچ مارکت، باید محصول یا خدمات خود را براساس نیازها و مشکلات گروه خاصی از مشتریان بهبود ببخشید و توسعه دهید. شما میتوانید با پوشش دادن نیازهای خاص این گروه، به دست یافتن به اهداف خود کمک کنید.
4- برنامهریزی بازاریابی: پس از توسعه محصول یا خدمات، باید برنامهریزی بازاریابی خود را براساس نیچ مارکتینگ، طراحی و اجرا کنید. باید تبلیغات، بازاریابی دیجیتال و استراتژیهای بازاریابی دیگر را براساس نیازهای و ویژگیهای گروه خاصی از مشتریان طراحی کنید.
5- اجرای برنامهریزی بازاریابی: پس از طراحی برنامهریزی بازاریابی، باید آن را اجرا کنید.
6- پیگیری و ارزیابی: پس از اجرای برنامهریزی بازاریابی، باید پیگیری و ارزیابی کنید که آیا استراتژیهای شما موثر بودهاند و به اهداف شما دست یافتهاید یا خیر؟ در این مرحله، باید با استفاده از KPI های مختلف، به بررسی و ارزیابی تاثیر استراتژیهای بازاریابی خود بپردازید.
7- اصلاح و بهبود: در صورتی که استراتژیهای بازاریابی شما به نتیجه مطلوب نرسیدهاند، باید برای بهبود و اصلاح آنها، تغییراتی را ایجاد کنید. اصلاح استراتژی بازاریابی و تغییر در محصول یا خدمات، میتواند بهبود بیشتری در جذب مشتریان به نیچ مارکت شما داشته باشد.
8- حفظ نیچ مارکت: پس از دستیابی به نیازهای گروه خاصی از مشتریان و جذب آنها به نیچ مارکت شما، باید این گروه از مشتریان را حفظ کنید.
برای این منظور، باید به مشتریان خود خدمات و محصولات با کیفیت بالا ارائه دهید و با ارتباط مداوم با آنها، ارتباط خود را با مشتریان تقویت کنید. همچنین، باید در صورت نیاز، بهبودات و تغییراتی در محصولات خود ایجاد کنید تا همیشه در نیچ مارکت شما محصولات و خدمات مورد نیاز مشتریان در دسترس باشد.
مقالات پیشنهادی:
- ماتریس BCG یا ماتریس گروه مشاوره بوستون
- پرسونای مخاطب | پرسونا (persona) چیست؟
- پرسونال برندینگ چیست؟
- تفاوت CSF و KPI | تاثیر شگرف عوامل حیاتی موفقیت (CSF) در بیزینس
- استراتژی فروش یا (Sales strategy) چیست؟
نمونههایی از نیچ مارکتینگ در جهان
شرکت ادیداس (Adidas)
شرکت ادیداس در نیچ مارکتینگ خود با تمرکز بر روی ورزشکاران بازیکن فوتبال بهطور خاص عمل کرده است. این شرکت برای بازاریابی محصولات خود از بازیکنان برجسته فوتبالیست استفاده میکند و این بازیکنان هنگام بازی با کفشهای ادیداس به میدان میروند.
شرکت کولر (Yeti)
شرکت کولر (Yeti) در زمینه ساخت لوازم آشپزخانه و محصولات خارج از در مانند کولر، بطری آب، لیوان و محافظ گوشی فعالیت میکند. این شرکت در نیچ مارکتینگ خود بهطور خاص بر روی مخاطبینی با سبک زندگی فعال و خارج از منزل تمرکز دارد. این مخاطبان عموماً در فعالیتهایی مانند کمپینگ، شکار و ماهیگیری شرکت میکنند و نیاز به لوازمی مانند کولر و بطریهای آب دارند.
شرکت ریبوک (Reebok)
شرکت ریبوک در نیچ مارکتینگ خود بر روی بازیکنان تنیس تمرکز دارد. این شرکت با همکاری بازیکنان برجسته تنیس در جهان، مانند ونوس و سرینا ویلیامز، تبلیغاتی را انجام میدهد و محصولات خود را به صورت ورزشکاری برای تنیس بازاریابی میکند.
شرکت دش (Dash)
شرکت دش در زمینه تولید محصولات مراقبت از پوست فعالیت میکند. این شرکت در نیچ مارکتینگ خود بر روی مخاطبانی با پوست حساس و نیاز به مراقبتهای خاص تمرکز دارد.
شرکت ماری کندیز (Mary Kay)
شرکت ماری کندیز در زمینه تولید محصولات آرایشی و بهداشتی فعالیت میکند. این شرکت در نیچ مارکتینگ خود بر روی زنان به عنوان مشتریان خود تمرکز دارد. این شرکت با ارائه محصولات با کیفیت و جذاب، به زنان اعتماد به نفس بیشتری میدهد.
شرکت دوتر (DoTerra)
شرکت دوتر در زمینه تولید روغنهای اساسی و محصولات مراقبت از پوست فعالیت میکند. این شرکت در نیچ مارکتینگ خود بر روی طرفداران طب سنتی و طبیعی تمرکز دارد. محصولات این شرکت با استفاده از عصارههای گیاهی و روغنهای اساسی طبیعی، از افرادی که به سلامتی طبیعی علاقهمند هستند، جذب میشود.
برادلی بنت، مدیر بازاریابی، معتقد است که نیچ مارکتینگ به کسب و کارها این امکان را میدهد که بهترین راه را برای رسیدن به مشتریان واقعی خود را پیدا کنند و با بهره گیری از آن، توانایی تمرکز و بهبود بهره وری را خواهند داشت.
معرفی کتاب
در زمینه بازاریابی نیچ (Niche Marketing) که به بازاریابی به گروه های کوچک و مشخص شده میگویند، چندین کتاب مفید وجود دارد. برخی از این کتاب ها عبارتند از:
۱. “Finding Your Niche: Discover a Profitable Idea for a Business That Will Flourish in a Unique Market” نوشته Adam Brownlee
۲. “Niche Marketing for Coaches: A Practical Handbook for Building a Life Coaching, Executive Coaching or Business Coaching Practice” نوشته Hannah McNamara
۳. “Niche Down: How to Become Legendary by Being Different” نوشته Christopher Lochhead و Heather Clancy
۴. “The Niche Movement: The New Rules to Finding the Perfect Job, Building a Life You Love, and Being a Badass” نوشته Kevin O’Connell و Mike Ambassador Bruny
۵. “The Power of Unpopular: A Guide to Building Your Brand for the Audience Who Will Love You (and why no one else matters)” نوشته Erika Napoletano
این کتاب ها به ترتیب، رویکردهای مختلف و گوناگونی را در زمینه بازاریابی نیچ به خوانندگان خود ارائه میدهند. از جمله این موضوعات میتوان به شناخت نیچ مناسب، راهکارهای موفقیت آمیز در بازاریابی نیچ، پیدا کردن شغل مناسب با توجه به نیچ، و تأثیر غیرقابل تصوری این رویکرد بر رشد و توسعه کسب و کار اشاره کرد.
ارتباط نیچ مارکتینگ و استراتژی بازاریابی اقیانوس آبی
۱. استراتژی بازاریابی اقیانوس آبی به عنوان یک رویکرد استراتژیک، بر اساس شناسایی نیچ بازارهای جدید و پتانسیل با توجه به ویژگیهایی همچون کمرقابتی و تقاضای قوی، ساخته میشود.
در واقع، در این رویکرد، شرکتها برای دستیابی به مزیت رقابتی در بازار، از راههای مختلفی برای تفکیک خود از رقبا استفاده میکنند که به عنوان یکی از روشهای تفکیک، شناسایی نیچ بازارهای جدید و پتانسیل است.
در این مدل، استراتژی بازاریابی اقیانوس آبی از ابزارهای نیچ مارکتینگ بهره میبرد تا با شناسایی نیازهای ویژه و تفاوتهای ذاتی مشتریان، محصولات و خدمات منحصر به فردی را به بازار عرضه کند.
۲. در دیگر حالت، استراتژی بازاریابی اقیانوس آبی میتواند به عنوان یکی از روشهای نیچ مارکتینگ برای تفکیک خود از رقبا مطرح شود.
در این مدل، شرکتها برای دستیابی به بازارهای جدید و پتانسیل، با تمرکز بر نیازهای ویژه مشتریان و ایجاد محصولات و خدمات خاص و منحصر به فرد، بازارهای کمرقابت و قابل تفکیکی را شناسایی و هدف قرار میدهند.
در این مدل، استراتژی بازاریابی اقیانوس آبی از نیازهای مشتریان به عنوان یکی از اصلیترین مولفههای نیچ مارکتینگ استفاده میکند و به کمک شناسایی نیازهای ویژه مشتریان، محصولات و خدماتی را به بازار عرضه میکند که تفاوتهای قابل توجهی با محصولات و خدمات رقبا دارند.
با این کار، شرکتها میتوانند در بازار رقابتی پایداری را برای خود به دست آورند و مزیت رقابتی خود را تقویت کنند.
بنابراین، ارتباط بین نیچ مارکتینگ و استراتژی بازاریابی اقیانوس آبی به دو صورت مختلف و در دو حوزه متفاوت قابل بیان است.
در هر دو حالت، استراتژی بازاریابی اقیانوس آبی از روشهای نیچ مارکتینگ بهره میبرد و با شناسایی نیازهای ویژه مشتریان و ایجاد محصولات و خدمات منحصر به فرد، به شرکتها کمک میکند تا در بازار رقابتی پایداری را برای خود به دست آورند.
نتیجه گیری
بازاریابان بزرگ اغلب به نیچ مارکتینگ به عنوان یک روش موثر برای رسیدن به بازارهای کوچک و خاص اشاره میکنند. این رویکرد، به کسب و کارها این امکان را میدهد که به جای رقابت با رقبای بزرگ و تعداد زیاد، در بازاری که به طور خاص نیازهای خاص دارد، فعالیت کنند.
سازمان هایی همچون Apple، Amazon، و Netflix به عنوان مثال هایی از شرکت هایی هستند که از نیچ مارکتینگ به عنوان یکی از استراتژی های اصلی خود برای رشد و توسعه استفاده کرده اند.
همچنین، بازاریابان بزرگ معتقدند که انتخاب نیچ های مناسب و تبیین دقیق و کامل در مورد نیازها و خواسته های آن ها، میتواند به بهبود نتایج بازاریابی، کاهش هزینه های بازاریابی، و ایجاد یک پایگاه مشتریان پایدار و وفادار منجر شود.
بنابراین، به طور کلی، بازاریابان بزرگ به نیچ مارکتینگ به عنوان یک روش موثر برای رسیدن به بازارهای خاص و توسعه کسب و کار، اعتقاد دارند.
سوالات متداول
نیچ مارکتینگ به روشی گفته میشود که در آن شرکتها به دنبال شناسایی و انتخاب بازارهای کوچک و خاص با نیازهای ویژه هستند. با تمرکز بر روی نیازهای این بازارهای کوچک، شرکتها میتوانند محصولات و خدمات منحصر به فردی را به بازار عرضه کنند و در نتیجه به مزیت رقابتی برای خود برسند.
استفاده از روش نیچ مارکتینگ برای شرکتها مهم است زیرا باعث میشود تا این شرکتها از رقبای خود در بازار جدا شده و با محصولات و خدمات خود در بازاری کوچک و خاص، تمرکز کنند. با توجه به شناسایی نیازهای ویژه مشتریان در این بازارها، شرکتها میتوانند محصولات و خدماتی را ارائه دهند که بهترین انتخاب برای این مشتریان باشند و در نتیجه به مزیت رقابتی برای خود دست یابند.
برای شناسایی نیازهای نیچ بازار، شرکتها باید تحقیقات بازاریابی را انجام دهند و بازار را به دقت بررسی کنند. این تحقیقات ممکن است شامل مصاحبه با مشتریان پیشین، مطالعات تحلیلی بر روی بازار، و مشاهده رفتارهای مشتریان باشد. از اطلاعات به دست آمده، شرکتها میتوانند به شناسایی نیازهای ویژه مشتریان و ارائه محصولات و خدمات منحصر به فرد برای آنها بپردازند.
اشکان ارکانی
درباره اشکان ارکانی
حرفه خود را با برنامه نویسی آغاز کردم و رفته رفته وارد حوزه سئو و دیجیتال مارکتینگ شدم و در مسیر تحلیل کسب و کارهای مختلف از منظر بازاریابی دیجیتال قدم گذاشتم. این وبلاگ را با علاقه فراوان و برای کمک به رشد کسبوکارها در فضای دیجیتال راه اندازی کردم. در این وبلاگ تجربیات و تحقیقات خود را در سئو و دیجیتال مارکتینگ به اشتراک می گذارم.
نوشته های بیشتر از اشکان ارکانی
دیدگاهتان را بنویسید