فرانچایز یا فرانشیز (Franchise) چیست؟
زمان تخمینی مطالعه: 7 دقیقه
در سالهای اخیر، مفهوم فرانچایز یا فرانشیز (Franchise) در منظره کسبوکار ایران به طور چشمگیری محبوبیت کسب کرده است. فرانچایزینگ فرصتی یکتا برای صاحبان مشاغل فراهم میکند تا کسبوکار خود را اداره و از حمایت و برند یک شرکت موفق استفاده کنند. این مقاله به بررسی فرانچایزینگ، مزایا، چالشهای آن در ایران میپردازد.
فرانچایز یا فرانشیز چیست؟
تعریف و مفهوم
فرانچایز یک ترتیب کسبوکاری است که در آن صاحب برند یا مدل کسبوکاری موفق، معروف به فرانچایزدهنده، حقوق استفاده از علائم تجاری، سیستمها و فرآیندهای کسبوکاری خود را به فرد یا نهاد دیگری که به عنوان فرانچایزه (فرانشیز) شناخته میشود، عطا میکند تا به ازای یک هزینه و رویالتیهای دورهای، به کسبوکار خود ادامه دهد.
تاریخچه فرانچایزینگ
مفهوم مدرن فرانچایزینگ در قرن نوزدهم شکل گرفت، زمانی که آیزاک سینگر، بنیانگذار ماشینآلات دوخت سینگر، به فروشندگان مستقل برای فروش دستگاههای دوخت خود مجوز داد. از آن زمان به بعد، فرانچایزینگ تحول کرده و در صنایع مختلف جهان گسترش یافته است.
انواع فرانچایزها
چندین نوع فرانچایزهای در دسترس وجود دارد که شامل فرانچایزهای توزیع محصول، فرانچایزهای قالب کسبوکاری و فرانچایزهای تولید میشوند. فرانچایزهای توزیع محصول شامل فروش محصولات تولیدی توسط فرانچایزدهنده هستند. فرانچایزهای قالب کسبوکاری به فرانچایزه پشتیبانی کامل در اجرای فرآیندها و ارائه خدمات میپردازند. فرانچایزهای تولید شامل تولید کالاها با استفاده از روشهای فرانچایزدهنده هستند.
مزایای فرانچایزینگ
کاهش ریسک
یکی از مزایای قابل توجه فرانچایزینگ کاهش ریسک نسبت به شروع یک کسبوکار مستقل است. فرانچایزها میتوانند بر اساس مدل کسبوکاری اثباتشده و حمایت از فرانچایزدهنده، فرصت موفقیت را افزایش دهند.
شناخت برند ثابتنام
پیوستن به یک فرانچایز معتبر اجازه میدهد تا کارآفرینان از شناخت برند موجود بهرهبرداری کنند. ایجاد آگاهی از برند از ابتدا میتواند یک چالش پرهزینه و دشوار باشد، اما فرانچایزها با ارتباط موجود در بازار، از شناخت برندی که در بازار وجود دارد، بهرهبرداری میکنند.
آموزش و پشتیبانی
فرانچایزدهندگان برنامههای آموزشی جامعی را ارائه میدهند تا فرانچایزها با دانش و مهارتهای لازم برای مدیریت کسبوکار موفقیتآمیز ارتباط برقرار کنند. پشتیبانی مستمر از زمینههایی مانند بازاریابی، عملیات و مدیریت، موجب تقویت فرصتهای موفقیت فرانچایزها میشود.
اقتصاد از مقیاس
فرانچایزها از قدرت خرید جمعی کل شبکه فرانچایز بهرهمند میشوند. خرید از طریق حجم اجازه میدهد هزینههای موجودی و لوازم را کاهش داده و سودآوری را افزایش دهد.
فرصتهای گسترش
فرانچایزها با باز کردن واحدهای یا مکانهای متعدد در داخل شبکه فرانچایز، فرصتهای گسترش بیشتری دارند. این انعطافپذیری میتواند به رشد قابل توجه و افزایش درآمد منجر شود.
مراحل شروع یک فرانچایز
تحقیقات بازاریابی
تحقیقات بازاریابی دقیق پیش از ورود به دنیای فرانچایزینگ بسیار مهم است. بازار مخاطبین، رقبا و تقاضای محصولات یا خدماتی که فرانچایزه ارائه میدهد، مورد بررسی قرار گیرد.
انتخاب فرانچایز مناسب
انتخاب فرانچایز مناسب تصمیم مهمی است. عواملی مانند علاقهها، مهارتها، بودجه سرمایهگذاری و سوابق عملکرد فرانچایزها قبل از انتخاب باید مورد ملاحظه قرار گیرند.
ملاحظات حقوقی و مالی
به منظور بررسی دقیق قرارداد فرانچایز، بهتر است از مشاوره حقوقی استفاده کنید. مفهوم مسئولیتهای مالی و شرایط مرتبط با همکاری فرانچایز باید بهخوبی درک شود.
تدوین طرح کسبوکار
طرح کسبوکار دقیقی از اهداف، استراتژیهای بازاریابی، پیشبینیهای مالی و طرح عملیاتی آماده شود. طرح کسبوکار ساختار و راهنمایی به موفقیت شما در این مسیر ارائه میدهد.
کتابچه آموزشی و عملیاتی
شرکت در برنامههای آموزشی فرانچایزدهنده بهخوبی باعث میشود که مدل کسبوکاری را به طور کامل درک کنید. ایجاد یک کتابچه عملیاتی برای استانداردسازی فرآیندها و حفظ هماهنگی ضروری است.
چالشها و ریسکهای فرانچایزینگ
سرمایهگذاری اولیه و رویالتیها
شروع یک فرانچایز نیاز به سرمایهگذاری اولیه قابل توجهی دارد که ممکن است برای فرانچایزها چالشبرانگیز باشد. همچنین پرداخت رویالتیهای دورهای میتواند سودآوری را تحتالشعاع قرار دهد.
کمبود کنترل
فرانچایزها باید به استانداردها و رهنمودهای فرانچایزدهنده پایبند باشند، که ممکن است توانایی تصمیمگیری مستقل فرانچایزها را محدود کند.
وابستگی به فرانچایزدهنده
موفقیت یک فرانچایز بهطور مستقیم به عملکرد و شهرت فرانچایزدهنده وابسته است. تبلیغات منفی یا مدیریت نادرست توسط فرانچایزدهنده میتواند بر کسبوکار فرانچایزها تأثیرگذار باشد.
اشباع بازار
در برخی موارد، بازار فرانچایز ممکن است اشباع شود، که موجب رقابت شدید و کاهش حاشیهسودی میشود.
محدودیتهای قرارداد فرانچایز
قراردادهای فرانچایز ممکن است شرایط و محدودیتهای سختی داشته باشند که فرانچایزها باید رعایت کنند و انعطافپذیری آنها را محدود کند.
ارتباط بین فرانچایزها و فرانچایزدهنده
ارتباط و همکاری
حفظ ارتباط و همکاری با فرانچایزدهنده امری اساسی برای موفقیت فرانچایزهاست.
رعایت استانداردها
فرانچایزها باید به استانداردها و رهنمودهای کیفیتی و عملیاتی فرانچایزدهنده پایبند باشند تا هماهنگی برند حفظ شود.
تمدید و فسخ قرارداد
قراردادهای فرانچایز معمولاً مدت زمان اعتبار دارند. فرانچایزهایی که میخواهند قراردادهای خود را تمدید کنند، باید معیارهای خاصی را برآورده کنند، در حالی که عدم پایبندی میتواند منجر به فسخ قرارداد شود.
فرصتهای فرانچایزهای محبوب در ایران
فرانچایزهای فستفود
فرانچایزهای فستفود با جذابیت و مزیت تغذیه سریع در شهرهای پر رونق ایران موفق شدهاند. برندهای مختلفی هستند که با موفقیت در ایران گسترش یافتهاند.
فرانچایزهای خردهفروشی
فرانچایزهای خردهفروشی در صنایع مختلفی نظیر لباس، الکترونیک و آرایشی به موفقیت در بازار خردهفروشی ایران دست یافتهاند.
فرانچایزهای خدماتی
فرانچایزهای مبتنی بر خدمات از جمله خدمات آموزشی و لوازم خانگی نیز در ایران موفقیتآمیز بودهاند.
راهنماییها برای موفقیت در فرانچایزینگ
علاقه و پیشزمینه
علاقه و پیشزمینه به کسبوکار برای موفقیت در فرانچایزینگ حیاتی است.
مکانیابی و تحلیل بازار
انتخاب مکان مناسب و انجام تحلیل بازار دقیق برای رونق کسبوکار اهمیت دارد.
خدمات مشتری
ارائه خدمات مشتری عالی برای ایجاد مشتریان پایدار و ساختار برند مثبت ضروری است.
بازاریابی و تبلیغات
استفاده از استراتژیهای بازاریابی و تبلیغات موثر میتواند مشتریان را جذب و رشد کسبوکار را تحریک کند.
پیشنهاد مطالعه:
- سوشیال مارکتینگ یا بازاریابی شبکه های اجتماعی چیست؟
- موفقیت مشتری (Customer Success) چیست؟
- بازاریابی برند یا برند مارکتینگ (Brand marketing) چیست؟
- سیستم مدیریت فروش چیست و چگونه آن را پیاده سازی کنیم؟
- ارزش برند چیست و چگونه اندازه گیری میشود؟
- بازاریابی انگیزشی (Motivation in Marketing) چیست؟
- بازاریابی تهاجمی (Aggressive Marketing) چیست؟
- نرخ ریزش مشتری Customer churn rate چیست و چگونه آن را کاهش دهیم؟
نتیجهگیری
فرانچایزینگ فرصتی جذاب برای صاحبان کسب و کار در ایران است. با شراکت با یک برند معتبر و دنبال کردن مدل کسبوکاری اثباتشده، فرانچایزها میتوانند ریسکها را کاهش داده و فرصتهای موفقیت شما را افزایش دهند. با این حال، پتانسیل فرانچایزها؛ چالشها و مسئولیتهایی که با مالکیت فرانچایز همراه است، باید بادقت مورد بررسی قرار گیرد. با رویکرد درست، تعهد و حمایت فرانچایزدهنده، یک فرانچایز میتواند به راهی برای موفقیت کارآفرینانه در ایران تبدیل شود.
پرسشهای متداول
پ1: حداقل سرمایهگذاری مورد نیاز برای شروع یک فرانچایز در ایران چقدر است؟
ج1: حداقل سرمایهگذاری بسته به نوع فرانچایز و برند متفاوت است. بهتر است شرایط مالی فرانچایزدهنده را قبل از تصمیمگیری به دقت بررسی کنید.
پ2: آیا یک فرانچایزه میتواند چند واحد از همان برند را اداره کند؟
ج2: بله، بسیاری از فرانچایزها به فرانچایزها اجازه میدهند که چندین واحد یا مکان را در یک شبکه فرانچایز اداره کنند که میتواند منجر به افزایش سودآوری شود.
پ3: چه اتفاقی میافتد اگر یک فرانچایزه نتواند استانداردهای فرانچایزدهنده را رعایت کند؟
ج3: فرانچایزدهنده ممکن است با ارائه پشتیبانی و راهنمایی به فرانچایزه کمک کند تا بهبود یابد. با این حال، عدم رعایت استانداردها در برخی موارد میتواند به فسخ قرارداد منجر شود.
پ4: آیا فرانچایزینگ برای کسانی که تجربه کارآفرینی ندارند مناسب است؟
ج4: بله، فرانچایزینگ برای افرادی که تجربه کارآفرینی ندارند نیز میتواند گزینهای مناسب باشد، زیرا معمولاً آموزش کامل و پشتیبانی فراهم میشود.
پ5: آیا یک فرانچایزه میتواند فرانچایز خود را به کس دیگری بفروشد؟
ج5: بله، در اکثر موارد، فرانچایزها اجازه میدهند که فرانچایز خود را به شخص دیگری یا نهادی دیگر بفروشند، با تأیید فرانچایزدهنده.
درباره اشکان ارکانی
حرفه خود را با برنامه نویسی آغاز کردم و رفته رفته وارد حوزه سئو و دیجیتال مارکتینگ شدم و در مسیر تحلیل کسب و کارهای مختلف از منظر بازاریابی دیجیتال قدم گذاشتم. این وبلاگ را با علاقه فراوان و برای کمک به رشد کسبوکارها در فضای دیجیتال راه اندازی کردم. در این وبلاگ تجربیات و تحقیقات خود را در سئو و دیجیتال مارکتینگ به اشتراک می گذارم.
نوشته های بیشتر از اشکان ارکانی
دیدگاهتان را بنویسید